วัดหลวงขุนวินเป็นวัดเก่าแก่จากประวัติศาสตร์ มีมาตั้งแต่สมัยครั้งพุทธกาล โดยมีการค้นพบที่ตั้งของวัด และโบสถ์หลังเก่า
ซึ่งต่อมาได้รับการบูรณะหลายครั้ง จวบจนกระทั้งถึงปัจจุบัน
วัดหลวงขุนวินตั้งอยู่ ณ ดอยหลวงขุนวิน ตำบลดอนเปา อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ หลวงพ่อจรัญ ทักขญาโณ
เจ้าอาวาสวัดหลวงขุนวิน ท่านเป็นศิษย์ของหลวงปู่สังวาลย์ เขมโก หลวงพ่อจรัญ ทักขญาโณ เป็นคนจังหวัดน่าน
ขณะทำงานที่กรุงเทพฯ มีความสนใจในการศึกษาธรรมะและฝึกปฏิบัติ จนเกิดศรัทธาและบวชที่วัดสังฆทาน
ในปี พ.ศ. ๒๕๒๙ เมื่ออายุได้ ๒๗ ปี พรรษาแรกท่านจำพรรษาอยู่ที่อุ้มผาง จังหวัดตาก และฝึกเก็บอารมณ์ที่วัดหนองไผ่เจริญธรรม
จังหวัดสุพรรณบุรี รวม ๔ ปี ต่อมาท่านธุดงค์ไปทางภาคเหนือ จนพบวัดพันต้น ซึ่งเป็นวัดร้างอยู่กลางทุ่ง ที่อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ ท่านเห็นว่าเป็นสถานที่สัปปายะ เหมาะแก่การฝึกปฏิบัติ จึงอยู่จำพรรษาที่วัดนี้เป็นเวลา ๒ ปี ซึ่งในปีสุดท้ายนั้นมีพระจากวัดสังฆทานธุดงค์ผ่านมา จึงบอกทางไปจังหวัดแม่ฮ่องสอนแก่ท่าน หลังจากที่ท่านออกเดินธุดงค์ไปตามเส้นทางดังกล่าว ก็ได้พบวัดหลวงขุนวินโดยบังเอิญ ซึ่งขณะนั้นพระอาจารย์สมบูรณ์ รตนญาโณ (ลูกศิษย์หลวงพ่อสนิท ซึ่งเป็นลูกศิษย์ของหลวงปู่สังวาลย์ วัดทุ่งสามัคคีธรรม
จังหวัดสุพรรณบุรี) เป็นผู้ดูแลวัดได้ ๘ ปีแล้ว พระอาจารย์สมบูรณ์จึงดีใจที่ได้พบพระจากวัดสังฆทาน
และยกวัดให้หลวงพ่อจรัญ ทกฺขญาโณ ดูแลวัดสืบต่อไป ในปลายปี พ.ศ.๒๕๓๙ นั้นเอง
หลวงพ่อจรัญ ทกฺขญาโณ จึงอยู่ที่วัดหลวงขุนวินเรื่อยมา ซึ่งเดิมทีตั้งใจจะอยู่เงียบ ๆ องค์เดียว แต่มีพระเดินทางขึ้นไปปฏิบัติธรรมเรื่อยๆ จนกลายเป็นหมู่คณะ และดูแลปกครองกันจนเป็นสาขาหนึ่งของวัดสังฆทาน ช่วยกันบูรณะและดูแลวัดเรื่อยมา
ชาวบ้านที่อาศัยอยู่เป็นชาวเขาทั้งหมด ซึ่งมีฐานะยากจน นับถือศาสนาพุทธและนับถือผี อาศัยอยู่ไกลจากวัด กว่า ๕ กิโลเมตร
พระจึงไม่ได้ออกบิณฑบาต มีแม่ครัวประจำวัด(แม่ชีบุญมี)เพื่อจัดเตรียมอาหารสำหรับหมู่สงฆ์ มีการฉันอาหารเพียงมื้อเดียวดำรง
อยู่แบบพระป่ามุ่งปฏิบัติเพียรภาวนา ในวันเทศกาลสำคัญ เช่น วันสงกรานต์ วันลอยกระทง ชาวเขาจากหลายสิบหมู่บ้านจะมารวมตัวกันประมาณ ๒๐๐-๓๐๐ คน เพื่อทำบุญ รักษาศีล และสวดมนต์ ที่วัดหลวงขุนวินแห่งนี้
ขอบพระคุณข้อมูลจาก : ลุงตู่ บันทึกภาพจาก
http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=jinnytent&month=24-08-2013&group=11&gblog=4 และ
http://www.kammatan.com