สติและสัมปชัญญะ(๑)
สติและสัมปชัญญะ ธรรมคู่นี้เป็นเครื่องมือเยี่ยมที่สุด
ซึ่งธรรมชาติให้เรามา เพื่อรบทัพจับศึกกับกิเลสผู้ทรงพลัง
ได้อย่างสมน้ำสมเนื้อทีเดียว การทำความเข้าใจกับธรรมคู่นี้
เป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งเพราะเราใช้สติสัมปชัญญะปฏิบัติ
เจริญวิปัสสนา โดยสติทำหน้าที่ระลึกรู้อารมณ์ที่ปรากฏ
กับจิตต่อหน้าต่อตา เช่นรู้สึกสุข รู้สึกทุกข์ รู้สึกกังวล
รู้สึกกลัว รู้สึกสงสัย รู้สึกรัก รู้สึกชัง เป็นต้น
ส่วนสัมปชัญญะ เป็นตัวปัญญา ทำหน้าที่รู้ชัดเห็นชัดใน
อารมณ์นั้นๆ ตรงตามที่พระพุทธเจ้าทรงสั่งสอน
คือเห็นทุกอย่างที่เกิดขึ้นในกายและจิตมีแต่ความแปรเปลี่ยน
ไปทั้งนั้น พระองค์สอนไม่ให้ยึดมั่นในสิ่งไม่แน่นอน
มีอารมณ์อะไรผ่านมาผ่านไปก็ระลึกรู้อยู่เสมอ
ผู้ปฏิบัติแค่สังเกตดูความเกิดดับเท่านั้น อะไรที่เกิดมา
ก็ปล่อยวางไป จิตที่ปล่อยวางอารมณ์คือจิตที่พ้นจากทุกข์
โบราณาจารย์ท่านเปรียบการเจริญสติสัมปชัญญะเหมือนชาว
นาเกี่ยวข้าว คือสติทำหน้าที่รวบรวมข้าวเข้ามาไว้ในกำมือ
(ดูอารมณ์)
และสัมปชัญญะทำหน้าที่เอาเคียวตัดรวงข้าวนั้น (วางอารมณ์)
ที่มา หนังสือเรื่องพระพุทธเจ้าพระองค์จริง
ของ อาปาสันติ
---------------------------------------------------------------------------------------
สัปปัชชัญญะ ตามสายท่านโกเอ็นกล้า คือการติดตามเฝ้าดู อนิจจา ความไม่เที่ยงของสังขาร ไปพร้อมกับสติ
คำว่าสังขาร ครอบคลุม กาย เวทนา จิต ธรรม ให้ดูความเป็นอนิจจา
ขอบคุณพี่ท๊อป มาครับ
ภาวนา เจริญสติ และ ปัญญา กับแนวปฏิบัติภาวนาตามหลัก สติปัฏฐาน 4
